Kan Nederland het voortouw nemen in hoe de wereld eiwit eet?
21 februari 2017
Nederlands eten roept waarschijnlijk geen beelden op van gezond eten. Veel kaas en andere zuivelproducten, stroopwafels, hagelslag, gefrituurde vleessnacks en frites gedrenkt in mayonaise. En toch is Nederland misschien wel het land dat de weg leidt naar een nieuw eetpatroon dat gezonder is voor zowel mensen als de planeet.
In de afgelopen jaren zijn er tal van initiatieven geweest vanuit de publieke en private sector om mensen te stimuleren gezonder en met meer plantaardige eiwitten te eten. Maar gezien voedselpatronen vaak diepgeworteld zijn, is dit is geen sinecure!
De ingewikkelde waarde(n) van de eiwit keten
Wist je dat 40% van de planten in de wereld worden gevoerd aan dieren? Het percentage van geteelde soja ligt nog hoger, op 85%. Het plaatje rechts laat zien hoe ingewikkeld de voedselketen voor eiwithoudende werkelijk is. Het komt uit de Protein Challenge 2040 door Forum for the Future. Simon Billing van Forum for the Future zei: “Het is niet te ontkennen dat eiwit een onmisbaar onderdeel van het menselijk dieet is, maar de manier waarop we produceren en consumeren presenteert vandaag vele uitdagingen – zowel in termen van wereldwijde consumptiepatronen alsook hun sociale, milieu- en economische gevolgen. “Het is duidelijk dat ‘een beetje beter’ op de productiviteit van levensmiddelen of afval niet genoeg zal zijn. We moeten echt de manier waarop we eten veranderen.
Eeuwenlang heeft Nederland het voortouw genomen op het gebied van de landbouw. Niet de Nederlandse keuken, maar onze koeien, aardappelen en kaas, en agrarische deskundigheid, zijn belangrijke exportproducten. Met veel interessante initiatieven is Nederland goed geplaatst om een katalysator voor positieve verandering in de transitie naar plantaardig eiwit te zijn. Ondersteund door de Nederlandse overheid en kennispartners, is een groep vooruitstrevende food bedrijven toegetreden tot de Green Protein Alliance. In februari 2017 lanceerden ze het Green Protein Growth Plan met als doel om het dierlijke eiwitten percentage te verlagen van 63% in 2015 tot 50% in 2025.
Verschillende sprekers op het evenement deelden hun visie over hoe we dit kunnen bereiken. Leontine Gast raadt aan heel concreet te maken wat een kleine verandering in de eiwittransitie de consument oplevert. “Zo bespaart een jaar lang één keer per week vegetarisch eten in plaats van vlees eten, het equivalent aan water van 200 douchebeurten per jaar. Plantaardig eten is niet moeilijk. Laat zien dat het vooral leuk en interessant is. Zo maak je het concreet en activeer je mensen.”
Op dezelfde dag lanceerde staatsecretaris van Landbouw Martijn van Dam de New Food Challenge. Het doel van deze uitdaging is om het aantal nieuwe gezonde producten bij food retailers te verhogen. Op basis van plantaardige eiwitten, die niet alleen beter zijn voor mensen, maar ook beter voor de planeet. The New Food Challenge investeert € 1.800.000 in product ideeën van nieuwe en bestaande bedrijven; ideeën die een verandering in het eetpatroon naar plantaardige eiwitten aantrekkelijk maken.
Bovendien heeft het ministerie van Buitenlandse Zaken een coalitie van Nederlandse bedrijven en NGO’s bijeen gebracht om bij te dragen aan de wereldwijde overgang naar meer plantaardige eiwitten. Wat er zo interessant is aan dit specifieke MVO-convenant, dat wordt voorgezeten door The Terrace, is dat het uitgaat van first-time-right principe. Dat betekent dat de keten vanaf het begin rekening kan houden met de sociale en milieu aspecten van duurzaamheid. Het internationale MVO-convenant voor plantaardig eiwit wordt naar verwachting in maart 2017 ondertekend.
Het veranderen van de manier waarop we eten – voor onze gezondheid en onze planeet
Geweldig dat zoveel publieke en private partijen samenwerken, maar gaan we het ook echt eten? Last but not least op de lijst van interessante initiatieven is het Voedingscentrum, dat consumenten aanmoedigt tot gezondere en meer duurzame eetgewoonten en die de voedingsindustrie aanmoedigt om een duurzamer aanbod van voedsel te produceren. In 2015 is het voeding advies (de schijf van de vijf) vernieuwd om de inname van dierlijke producten te verminderen en te veranderen richting meer plantaardige eiwitten.
We weten allemaal dat mensen hun eetgewoonten niet zomaar veranderen, omdat een overheidsinstelling hen vertelt dat dit beter is. De echte uitdaging is voor het schap, in de supermarkt. Hoe ga je mensen stimuleren om nieuwe producten te proberen die beter zijn voor hen en de planeet? Plantaardige eiwitten klinken niet al te lekker, dus we moeten andere manieren vinden.
Het in Amsterdam gevestigde onderzoeksbureau Motivaction identificeert twee typen shoppers waar de interesse om plantaardige eiwitproducten te kopen groter is. De ‘bewuste kwaliteit shoppers’ zijn intrinsiek geïnteresseerd om vooruitgang te boeken naar een meer plantaardig dieet en zijn zeer deskundig. Om hen te verleiden moet je bouwen op hun bestaande kennis en hen inspireren met echte verhalen. De ‘impulsive comfort shoppers’ staan te popelen om aansprekende nieuwe producten te proberen. Zij worden aangesproken door plantaardig voedsel spannend, luxe en eenvoudig te maken. Fabrikanten van plantaardige eiwitproducten lijken dit al voor een deel goed te weten. In 2016 groeide de markt met dubbele cijfers en dit is nog maar het begin!
Top tips om bij te dragen aan het eiwittransitie
Uit deze initiatieven lijk het dat Nederland inderdaad een reden heeft om een leidende rol te nemen in de overgang naar een meer plantaardig dieet. Hier zijn onze tips waarmee je plantaardige eiwitten succesvol naar de markt kunt brengen:
- Leg uit hoe plantaardige eiwitten passen in ieders levensstijl. Voor de meeste mensen is dit waarschijnlijk door de woorden ‘plantaardige eiwitten’ te voorkomen. Richt je vooral op andere voordelen, zoals gezondheid, innovatie en voor sommigen groepen het milieu.
- Overtuig je doelgroep dat plantaardige eiwit een gezonde optie is voor iedereen, wie je ook bent en wat je ook doet
- Deel je kennis binnen de sector om echt vooruitgang te boeken op het Green Protein Plan
- Activeer samen, bundel je krachten met publieke en private partijen, binnen en buiten de sector – voor positieve verandering!
Geschreven door Marjolein Baghuis (@mbaghuis) en Leontine Gast (@theterraceNL) voor The Terrace en de Changeincontext.com blogs. Inhoud is geïnspireerd door het Green Protein Alliance evenement gehouden op 16 februari 2017. Om up to date te blijven van The Terrace activiteiten, kunt u zich inschrijven onze nieuwsbrief.
Meer lezen?